Όταν κοιμάται ο άνθρωπος, στο σώμα του αδρανούν οι αισθήσεις, με τις οποίες έρχεται σ΄ επαφή η ψυχή με τον έξω κόσμο. Αδρανούν η όραση, η γεύση, η όσφρηση, η αφή και τέλος η ακοή. Λειτουργούν όμως η αναπνοή, η κυκλοφορία του αίματος και η χώνευση.

Από τη ψυχή, όταν κοιμόμαστε αδρανεί η βούληση, η θέληση, δηλαδή ο θυρωρός αυτός και χωροφύλακας της ψυχής. Παραμένουν όμως και αγρυπνούν τα συναισθήματα, η φαντασία και η κρίση. Επειδή αδρανεί ο φύλακας αυτός η βούληση, γι' αυτό στον ύπνο μας τα συναισθήματα μας αφηνιάζουν και η φαντασία οργιάζει, σαν παιδιά κλεισμένα στην αίθουσα σχολείου όταν λείπη ο δάσκαλος. Γι' αυτό τα όνειρα μας είναι ασυνάρτητα και βλέπει κανείς πράγματα και συναισθάνεται συναισθήματα, που ουδέποτε σκέφθηκε ή έζησε.

Tα φυσικά όνειρα προκαλούνται πολλές φορές από εξωτερικούς ερεθισμούς, τους οποίους παραποιεί και παραμορφώνει η ψυχή. Εκείνος δηλαδή που εύκολα αναπνέει, βλέπει ότι πετά στα ύψη. Αντίθετα δε, εκείνος που δύσκολα αναπνέει, βλέπη εφιάλτες, σαν ένα βάρος να τον πιέζη. Αισθάνεται δηλαδή να τον κυνηγούν και αυτός να μη μπορή να φύγη. Νομίζει, ότι τον πνίγουν από το λαιμό. Επίσης εκείνος, που του έπεσαν τα κλινοσκεπάσματα ονειρεύεται ότι είναι γυμνός. Ο βαρυστομαχιασμένος βλέπει εφιάλτες και ο νηστικός ονειρεύεται ψωμιά, ενώ ο διψασμένος, που έφαγε αλμυρά, ονειρεύεται βρύσες και ποτάμια για να ξεδιψάση· η βροντή άμα βρέχει του φαίνεται πυροβολισμός και το τρίξιμο της πόρτας το ονειρεύεται σαν διάρρηξη του σπιτιού.

Τα φυσικά όνειρα προκαλούνται όχι μόνο από εξωτερικά αίτια της στιγμής, που παράγουν τις παραισθήσεις, αλλά και από εικόνες και εντυπώσεις διαφόρων συμβάντων του παρελθόντος, καθώς και από ερεθισμούς του μυαλού.

Επίσης εκείνος, που σκέπτεται πριν κοιμηθή στρατούς, ονειρεύεται μάχες, ο φιλάργυρος χρήματα, ο μαθητής τους δασκάλους του και ο μοναχός της ευχής συνεχίζει την ευχή του στον ύπνο του.

Το νευρικό σύστημα ξεκουράζεται με τον ύπνο και η κρίσις βρίσκει ευχερέστερα την λύση των ζητημάτων, που μας απασχολούν. Γι' αυτό εκείνος, που τον βασανίζει ένα πρόβλημα, όταν είναι ξύπνιος, βρίσκει τη λύση του προβλήματος στο όνειρο του...

α)έχουμε όνειρα που προέρχονται από σωματικούς και υλικούς λόγους.

β)έχουμε όνειρα πνευματικά, που έχουν αφετηρία τη ψυχή στο υποσυνείδητο μας.

Σε όλα αυτά τα όνειρα, τα φυσικά, κοιμούνται και παύουν οι εξωτερικές αισθήσεις της οράσεως, της γεύσεως, της οσφρήσεως και της ακοής δια των οποίων επικοινωνεί η ψυχή με τον έξω κόσμο. Και ενώ αυτός που κοιμάται βλέπει με τα αισθητά μάτια του, δεν ακούει τίποτε από τον εξωτερικό κόσμο, ούτε γεύεται, ούτε οσφραίνεται, εν τούτοις εσωτερικώς μπορεί ν' ακούει μουσικές χορωδίες, συναυλίες, παραδεισιακά πτηνά να κελαηδούν, να βλέπη πανύψηλα βουνά και βαθειά λαγκάδια, γάργαρα νερά και στρατούς ετοιμοπόλεμους, εκκλησίες με ψαλμωδίες, αγρυπνίες κ.τ.λ. Και όλα αυτά, καθώς τα μάτια του είναι κλειστά, το στόμα του και η όσφρηση του εξωτερικά να σταματούν να λειτουργούν. Αυτός όμως μέσα του, στον κόσμο των ονείρων του, με ευχαρίστηση οσφραίνεται και απολαμβάνει θυμιάματα και άνθη ευωδέστατα.